Μετατραυματικό Στρες και Ψυχικό Τραύμα: Μια Διεξοδική Ανάλυση

Το ψυχικό τραύμα και το μετατραυματικό στρες (PTSD) είναι δύο έννοιες που συχνά συγχέονται, όμως παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές. Η κατανόηση αυτών των διαφορών, καθώς και της σύνδεσής τους, είναι απαραίτητη για την πρόληψη, την αναγνώριση και την αποτελεσματική θεραπεία. Στο βιβλίο της "Το Σώμα Δεν Ξεχνά"*, η συγγραφέας, Bessel van der Kolk, ψυχίατρος και ερευνήτρια, ερευνά τις βλαβερές επιδράσεις του τραύματος στον εγκέφαλο, στο σώμα και στον ψυχισμό ενω εστιάζει στις νευροβιολογικές και ψυχολογικές συνέπειες του τραύματος, όπως το μετατραυματικό στρες (PTSD), το άγχος, η κατάθλιψη και ο εθισμός.

Τι είναι το Ψυχικό Τραύμα;

Το ψυχικό τραύμα ορίζεται ως μια βαθιά συναισθηματική πληγή που προκαλείται από ένα τραυματικό γεγονός. Αυτό το γεγονός μπορεί να είναι οτιδήποτε βίαιο, απειλητικό ή τρομακτικό, όπως, φυσικές καταστροφές, βίαια εγκλήματα, σεξουαλική κακοποίηση, πόλεμος κ.α

Βασισμένη σε δεκαετίες έρευνας και κλινικής εμπειρίας, η van der Kolk παρουσιάζει πώς το τραύμα "χαρακώνεται" στο σώμα, επηρεάζοντας τη λειτουργία του εγκεφάλου, του νευρικού συστήματος και του ανοσοποιητικού συστήματος. Τα συμπτώματα του ψυχικού τραύματος μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά από άτομο σε άτομο, αλλά μερικά από τα πιο συνηθισμένα περιλαμβάνουν, επαναλαμβανόμενες σκέψεις και αναμνήσεις του τραυματικού γεγονότος, εφιάλτες, ενοχές κ.α, καθώς και σωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλος, ναυτία, ταχυκαρδία, κ.α

Τι είναι το Μετατραυματικό Στρες (ΜΤΣ);

Το μετατραυματικό στρες (PTSD) είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να αναπτυχθεί μετά από ένα τραυματικό γεγονός. Τα συμπτώματα του είναι παρόμοια με αυτά του ψυχικού τραύματος, αλλά είναι πιο έντονα και διαρκούν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Άτομα με ΜΤΣ μπορεί να βιώσουν, εντονότερες και παρείσδυτες σκέψεις, αρνητικές αλλαγές στη σκέψη και τη διάθεση, αλλαγές στη συμπεριφορα, κ.α

Η βασική διαφορά ανάμεσα στο ψυχικό τραύμα και στο μετατραυματικό στρές ειναι οτι, στο ψυχικό τραύμα η αρχική πληγή προκαλείται από ένα τραυματικό γεγονός ενω στο ΜΤΣ η ψυχικη διαταραχή αναπτύσσεται μετά το γεγονός. Συμφωνα με την van der Kolk, το τραύμα δεν είναι απλώς μια ψυχολογική εμπειρία, αλλά αφήνει βαθιά στίγματα στον εγκέφαλο και το σώμα, ενώ οι τραυματικές εμπειρίες μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά από σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Εδω να αναφέρουμε ότι δεν είναι δεδομένο ότι όσα άτομα βιώνουν ένα ψυχικό τραύμα θα αναπτύξουν ΜΤΣ και αυτό οφείλεται στη σοβαρότητα του τραύματος, στην ατομική ευαλωτότητα και στην έλλειψη υποστήριξης, αλλά το ψυχικό τραύμα είναι ο θεμελιώδης παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε ΜΤΣ. 

Υπάρχει Θεραπεία του Μετατραυματικού Στρες (ΜΤΣ);

Τα καλά νέα είναι πως ναι υπάρχει, το μετατραυματικό στρες είναι μια θεραπεύσιμη διαταραχή. Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές διαθέσιμες, οι οποίες είναι αποτελεσματικές για το ΜΤΣ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να συνταγογραφηθούν φάρμακα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων του άγχους και της κατάθλιψης που σχετίζονται με το ΜΤΣ.

Το ψυχικό τραύμα και το μετατραυματικό στρες είναι σύνθετες έννοιες που μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ψυχική υγεία. Η κατανόηση των διαφορών τους, καθώς και της αλληλεπίδρασής τους, είναι απαραίτητη για την πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική θεραπεία του μετατραυματικού στρες.

Θυμηθείτε:

Όλα τα συναισθήματα είναι έγκυρα.

Δεν είστε μόνοι.

Η βοήθεια είναι διαθέσιμη.

#allyouneedislove

Αντωνία Γρηγοριάδου

Ψυχολόγος Ψυχοθεραπεύτρια 

*Bessel van der Kolk "The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma" (2014)